‘Het mooie aan de bibliotheek is dat je anoniem bent’
Een interview met Jack van Zundert, programmacoördinator volwassenen en trainer bij Bibliotheek Noordwest Veluwe. Hij heeft het over de sociale functie van de bibliotheek.
De Bibliotheek Noordwest Veluwe is een gastvrije plek die toegang biedt tot informatie, taal en cultuur. Een plek om te ontspannen, ontmoeten en ontwikkelen in een veilige omgeving. Bibliotheek Noordwest Veluwe heeft locaties in Harderwijk, Nunspeet, Elspeet, Ermelo en Putten. Naast veel leesplezier ontplooien zij ook tal van andere activiteiten, zoals leeskringen, studiekring 50+, VoorleesExpress, boekbesprekingen, lezingen en literaire avonden.
Daarnaast biedt Bibliotheek Noordwest Veluwe educatieve cursussen aan, zoals computervaardigheden, persoonlijke ontwikkeling, hulp bij digitale diensten en taalhuislessen. Als lid mag je per dag 30 minuten gratis gebruikmaken van een computer en kun je tegen een kleine vergoeding printen of fotokopieën laten maken. Bij iedere locatie van Bibliotheek Noordwest Veluwe kun je gratis gebruikmaken van wifi. Zo wordt de bibliotheek een nog aantrekkelijker plek om te werken, studeren of socializen.
Interview: Marry van Koot
M: Wat is de missie van de bibliotheek?
J: Om dé ontmoetingsplek te zijn voor alle bewoners van de Noordwest-Veluwe die graag lezen, leren of hun taal- of digitale vaardigheden willen ontwikkelen. In hun eigen tempo, betaalbaar en in een veilige omgeving.
M: In hoeverre is het beleidsplan 2020-2023 richtinggevend geweest en zijn doelstellingen behaald?
J: Het beleidsplan is zeker richtinggevend geweest. Veel plannen en beslissingen zijn tegen het licht gehouden met de vraag of deze nog wel passend zijn met de taakstelling die we ons zelf hebben opgelegd. Dit heeft tot dusver effectief bijgedragen aan de beoogde doelstelling en missie. We doen natuurlijk veel meer dan alleen maar boeken uitlenen. We verzorgen diverse vaardigheids- en persoonlijke ontwikkelingscursussen. Jammer was dat door de corona-ontwikkelingen met name de doelgroep ouderen in de verdrukking is gekomen. Het voegt zoveel meer toe dan het aanleren van alleen vaardigheden. Het is tevens een ontmoetingsplek waardoor ook de vereenzaming wordt teruggedrongen.
M: Wat is er volgens jou nog voor nodig om alle doelstellingen uit het beleidsplan te behalen?
J: Ons meerjarenbeleid is een belofte aan de 4 gemeenten en derhalve zouden we ook op alle locaties dezelfde faciliteiten moeten kunnen bieden. Putten heeft bijvoorbeeld een te kleine vloeroppervlakte, waardoor er daar geen cursussen kunnen worden gegeven in onze eigen ruimte. En de net ingerichte bibliotheek in Ermelo moet tot september nog even wachten op een koffiecorner. Persoonlijk vind ik het juist belangrijk om aan de leestafel of tijdens een gesprek even rustig een kopje koffie te kunnen drinken. Belangrijk voor een bibliotheek is dat het een open gastvrije ontmoetingsplek is. Nunspeet en Harderwijk daarentegen zijn echt uitnodigende gastvrije ontmoetingsplekken.
M: Is er nog toekomst weggelegd voor de bibliotheek in onze digitale wereld?
J: Misschien juist, omdat wij niet alleen maar een leeszaal zijn, maar ook een ontmoetingsplek willen zijn om even te onthaasten. Even rustig de krant of een boek lezen, studeren of een gesprek voeren in de koffiecorner. Maar ook de bibliotheek is constant onderhevig aan vernieuwingen. Naast boeken uitlenen doen wij veel meer. Wij bieden digitale cursussen aan voor het aanleren van digitale vaardigheden, denk aan de basiscurus Klik & Tik, of Digisterker ‘de digitale overheid’. Ook bieden wij digitale hulp bij het invullen van belastingaangiften of aanvragen van toeslagen en kan men in de bibliotheek gebruik maken van wifi, computers en printers. Daarnaast lenen we ook e-books, luisterboeken en boekenpodcasts uit.
M: Vormen luisterboeken en boekenpodcasts een bedreiging voor de schrijf-, taal- en leesvaardigheden omdat het visueel belangrijk is om van letters en losse woorden goede taalkundige zinnen te vormen? Bij eerstgenoemde doe je oortjes in en hoef je alleen maar te luisteren.
J: Het is zeker geen bedreiging voor de lees- en schrijfvaardigheden, het is slechts een andere ‘drager’ van het verhaal. Het draagt dus net als echte boeken bij aan de lees- en taalbevordering. Daarmee de woordenschat, feitenkennis, ontwikkeling van het creatieve brein enzovoort.
M: Vroeger bestond er een afspraak dat minima een gratis abonnement konden aanvragen. Zijn die afspraken nog van kracht?
J: Het gratis abonnement bestaat nog steeds, maar enkel tot en met 17 jaar. Volwassenen kunnen kiezen uit verschillende soorten abonnementen, afhankelijk van de tijdsduur en mogelijkheden. Zo bieden we naast een jaarabonnement ook een maand- of budgetabonnement. En een primeur: dit jaar hebben we voor het eerst een zomerabonnement voor klanten die alleen tijdens de vakantie willen lezen.
Bron: bibliotheeknoordwestveluwe.nl
M: Wat is je drive voor dit vak?
J: Me te kunnen richten op het facet van een inclusieve maatschappij. Hier kan ik daadwerkelijk bijdragen aan het welzijn van mensen die bij ons binnen durven komen voor ondersteuning of een cursus, zonder dat ze opvallen. Het mooie aan de bibliotheek is dat je anoniem bent, iedereen gelijk arm of rijk.
M: Wat is jouw rol binnen de organisatie: doener of matchmaker?
J: Ik zie mezelf in de eerste plaats als antenne van de samenleving. Met altijd de vraag: hoe voorkomen we dat we diegenen voor wie we het doen uit het oog verliezen. Verder zie ik mezelf als vormgever.
M: Hoe belangrijk zijn de dagelijkse koffiemomentjes?
J: Dat zijn voor mij de teambuildingmomentjes. Oprecht geïnteresseerd zijn in het welzijn van een ander. Wat er speelt of wat die ander beweegt. Laat ik het zo zeggen: zonder koffiemomentjes zou het werk niet effectiever worden.
M: Waar word je blij van?
J: Een gevoel van zingeving. Als ik heb kunnen bijdragen aan het meedoen van een ander.
M: Heb je recentelijk nog iemand blij gemaakt?
J: Jazeker, een blinde man. Door de wegopbrekingen bij het gemeentehuis was hij even de weg naar de bushalte kwijt. Ik vroeg of ik hem kon helpen. Dit gebaar werd enorm gewaardeerd. Dus ik zei: “Maar meneer, het is toch normaal dat ik even help.” Nou, volgens meneer was dit tegenwoordig verre van normaal.
M: Zie jij nog verbeter- of aandachtspunten voor de onderlinge samenwerking in Harderwijk?
J: Relaties onderling in Harderwijk zijn goed, toch valt er volgens mij nog winst te halen uit een beter op elkaar afgestemde culturele programmering. Meer samen optrekken met Klooster, muziekschool en de bieb kan een win-winsituatie opleveren. We zoeken nog naar een oplossing voor een nauwere samenwerking met de literaire kring Apollo. Door 14 jaar politiek actief te zijn geweest heb ik een enorm groot sociaal netwerk. Dus dat zit wel goed.
M: Kunnen maatschappelijke partijen en bedrijfsleven elkaar versterken?
J: Ja, ben ik van overtuigd. Ik zou dan wel de vraag willen omdraaien: wat kan de bibliotheek betekenen voor het bedrijfsleven? Ik weet er wel een paar. De taal- en digivaardigheden van de werknemers versterken. Voor de veiligheid in een bedrijf is het zo belangrijk dat de werknemers de veiligheidsvoorschriften kunnen lezen. Daarnaast is het voor de arbeidsethos goed om de arbeidsontwikkelingen te kunnen volgen. En, investeer je in de taalvaardigheid van je werknemer, dan investeer je in 3 generaties. Het is namelijk bewezen dat mensen die leren lezen hun kinderen meer gaan voorlezen, waardoor die kinderen ook weer gaan lezen en later hun kinderen weer gaan voorlezen.
M: Heb jij een quote of lijfspreuk?
J: Even denken hoor. Geven vanuit je hart is 100 keer leuker dan krijgen.